16 września w Warszawie odbył się pierwszy ogólnopolski Kongres Osób z Niepełnosprawnościami. Wydarzenie zgromadziło blisko 400 uczestników z całej Polski, którzy przyjechali, by rozmawiać o prawach osób z niepełnosprawnościami. Punktem wyjścia w dyskusji były wnioski z Monitoringu obywatelskiego Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami i postulaty zawarte w Społecznym Raporcie Alternatywnym z realizacji Konwencji.  

 

– W Polsce żyje ponad 4 miliony osób z niepełnosprawnościami, czyli 10% społeczeństwa. Do tej pory brakowało formuły – narzędzia do tego, by głos tej społeczności był słyszalny. I tak zrodził się pomysł organizacji Kongresu w takiej formie, by włączyć osoby z niepełnosprawnościami i ich najbliższe otoczenie do publicznej debaty. – mówił Aleksander Waszkielewicz, Fundator Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego, przedstawiając idee Kongresu.

Spotkanie rozpoczęła Grupa Teatralna „Czyści Formaliści” zaskakującym spektaklem „Schizofrenia”. Spektakl powstał dzięki pracy aktorów z osobami z niepełnosprawnościami oraz na kanwie ich  wspomnień i doświadczeń.

DSC_0062

Zdj.1. Grupa teatralna „Czyści Formaliści” w spektaklu „Schizofrenia”

 

Kongres oficjalnie otworzył Rzecznik Praw Obywatelskich, dr Adam Bodnar. W swoim wystąpieniu zadeklarował pełne poparcia dla postanowień Kongresu oraz podkreślił priorytetowe traktowanie w swoich działaniach problematyki osób z niepełnosprawnościami.

Ważnym punktem programu było wręczenie wyróżnień i nadanie tytułu Ambasadora Konwencji ONZ 11 osobom i 4 instytucjom, które aktywnie promowały zapisy Konwencji oraz w swoim codziennym życiu walczyły o równe prawa osób z niepełnosprawnościami. Wśród wyróżnionych znaleźli się przedstawiciele środowiska osób z niepełnosprawnościami, samorządowcy, pracownicy instytucji publicznych (m.in. Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i Ministerstwa Edukacji Narodowej), firm oraz mediów.

DSC_0150

Zdj.2. Ambasadorowie Konwencji ONZ

Program I Kongresu opierał się na wnioskach płynących z Monitoringu obywatelskiego (http://monitoringobywatelski.firr.org.pl/)- projektu, podczas którego osoby z niepełnosprawnościami zgłaszały naruszenia prawa i sytuacje, w których doświadczyły dyskryminacji. Eksperci dostępni podczas Kongresu również odpowiadali na pytania i udzielali porad w takich dziedzinach, jak: edukacja, praca, dostępność architektoniczna, zabezpieczenia społeczne, psy przewodniki, ubezwłasnowolnienie, czy dostępność informacji. W przerwach między poszczególnymi panelami dyskusyjnymi uczestnicy mogli obejrzeć filmy promocyjne organizacji pozarządowych.

Filmy promocyjne Kongres Osób z Niepełnosprawnościami

Obsługę cateringową podczas Kongresu zapewniła firma „CISZ – Catering i Szkolenia” (http://www.cisz.pl/), której założycielka Pani Teresa Jóśk była uczestniczą projektu „Pełnosprawna Firma”, realizowanego przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego.

Podczas konferencji poruszono problemy związane z wdrażaniem postanowień Konwencji. Prelegenci wskazywali głównie na bariery psychologiczne oraz pozorne działania wielu samorządów i urzędów. Prawo w Polsce dotyczące osób z niepełnosprawnościami nie jest najgorsze (chociażby szeroki wachlarz uprawnień do głosowania, zagwarantowany Kodeksem wyborczym). Wady i uchybienia dotyczą najczęściej praktycznego jego realizowania.

– Wiele rzeczy, np. w dziedzinie zapewnienia dostępności informacji, realizowane są na poziomie minimalnym. Często nie są one przemyślane i systematyczne. Wiele z informacji, które udostępnia samorząd, jest niedostępnych dla osób z niepełnosprawnościami. Nie ma tłumacza języka migowego, choć ustawa tego wymaga.- stwierdziła Łucja Kornaszewska-Antoniuk z Fundacji Aktywizacja, przedstawiając wyniki badań dotyczących realizacji Konwencji przez samorządy.

DSC_0155

Zdj.3. Eksperci podczas pierwszego panelu dyskusyjnego

Innym ważnym problemem poruszonym podczas Kongresu, była sytuacja prawna w jakiej znajdują się osoby ubezwłasnowolnione oraz osoby z niepełnosprawnością intelektualna i psychiczną. Dr Monika Zima-Parjaszewska, wiceprezes PSOUU,  omawiając wyniki monitoringu obywatelskiego, dotyczące wymiaru sprawiedliwości, wskazała na brak empatii wśród pracowników sądów i przedmiotowe traktowanie osób z niepełnosprawnością.

DSC_0199

Zdj.4. Paneliści podczas  II części konferencji

W ostatniej części spotkania, Aleksander Waszkiewicz  z Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego, przedstawił wnioski i postulaty zawarte w Alternatywnym Raporcie Społecznym z realizacji Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. Raport ma charakter uzupełniający w stosunku do opracowań przygotowanych przez rząd i Rzecznika Praw Obywatelskich. Opisuje sytuację po dwóch latach od ratyfikacji przez Polskę Konwencji oraz zwraca szczególną uwagę na praktykę i życie codzienne osób z niepełnosprawnościami.

 

– Nie wystarczy analizować, nie wystarczy dostrzegać problemów – trzeba aktywnie działać na rzecz ich rozwiązania i cieszę się, że organizacje pozarządowe taki wysiłek podejmują – mówił RPO dr Adam Bodnar.

Kongres był pierwszym krokiem do bardziej aktywnego zaangażowania osób z niepełnosprawnościami w walce o ich prawa. Na zakończenie spotkania wszyscy jego uczestnicy zgodnie stwierdzili, że ta inicjatywa musi być kontynuowana w kolejnych latach.

 

DSC_0054

Zdj.5.Uczestnicy I Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami